Het gesprek starten over opvolging: hoe begin je eraan?
Een agrarische onderneming bouw je niet in één jaar op. En je draagt haar ook niet in één jaar over. Toch stellen veel boeren het gesprek over opvolging uit tot het écht moet. En dat is jammer, want juist door in een vroeg stadium te starten, wanneer er nog niets besloten is, kun je vrij praten over wensen, mogelijkheden en twijfels. Een bedrijfsoverdracht vraagt meerdere jaren voorbereiding. Dat geldt niet alleen voor de juridische of fiscale kant, maar vooral ook voor het proces binnen het gezin. Door de tijd te nemen, ontstaat ruimte voor de ideeën, gevoelens en verwachtingen van alle betrokkenen.
Als er nog geen opvolger is
Wanneer opvolging allesbehalve duidelijk is, kan het lastig zijn om het onderwerp aan te snijden. Ouders willen hun kinderen niet onder druk zetten, en kinderen willen hun ouders niet teleurstellen. Juist dan is het belangrijk om het gesprek toch te voeren, ook als er nog niets vaststaat.
Veel jonge mensen willen eerst andere ervaringen opdoen of weten nog niet wat ze willen. Een open gesprek kan verhelderend werken voor beide kanten. Door ruimte te geven aan ieders gevoel en toekomstbeeld, ontstaat vertrouwen en begrip, ook als de uitkomst niet leidt tot overname.
Soms blijkt tijdens de gesprekken dat er wél interesse is, maar dat een kind zich nog onvoldoende toegerust voelt. Dan helpt het om rustig toe te werken naar meer betrokkenheid, bijvoorbeeld door mee te draaien in het bedrijf en geleidelijk verantwoordelijkheid te nemen. En als blijkt dat niemand de overname ambieert, dan is dat ook waardevolle duidelijkheid.
Iedereen betrekken – ook wie niet opvolgt
In veel gezinnen werkt één kind op het bedrijf, terwijl de anderen een andere richting hebben gekozen. Toch is het belangrijk om ook hen te betrekken bij het gesprek over opvolging. Dat is niet alleen relevant vanwege de juridische of financiële gevolgen, maar ook om de familiebanden sterk te houden. Door iedereen de kans te geven zijn stem te laten horen, voorkom je spanningen of misverstanden. Soms is één gezamenlijk gesprek voldoende, in andere gevallen helpt het om met een (erf)coach of familiebemiddelaar meerdere gesprekken te voeren. Een externe begeleider zorgt voor structuur, veiligheid en rust aan tafel.
In verbinding aan tafel – zo maakt EVO Kompas het verschil
Bij EVO Kompas geloven we dat een goed gesprek aan de keukentafel het begin is van elke succesvolle opvolging van de agrarisch ondernemer. Onze adviseurs nemen de tijd om te luisteren, zonder oordeel of vooropgezet plan. Tijdens een keukentafelgesprek verkennen we samen:
- Welke wensen en zorgen leven er binnen het gezin?
- Hoe kijken ouders en (mogelijk) opvolgers naar de toekomst?
- Wat is er nodig om het gesprek binnen de familie goed te kunnen voeren?
Door die open gesprekken te voeren, helpen we boerenfamilies om in verbinding te blijven – met elkaar én met de toekomst van hun bedrijf. We brengen inzicht, rust en richting, zodat keuzes bewust en in vertrouwen gemaakt kunnen worden.
De eerste stap hoeft niet groot te zijn
Een gesprek over opvolging hoeft niet zwaar of definitief te zijn. Begin klein. Tijdens een wandeling, na het werk, of gewoon bij een kop koffie. Met een simpele vraag als: “Hoe zie jij de toekomst van dit bedrijf?”, “Heb je er ooit aan gedacht om het over te nemen?”. Zo’n vraag opent de deur, zonder dat iemand zich meteen ergens aan verbindt. Vaak volgt dan geen beslissing, maar een reeks gesprekken waarin je samen verkent wat er mogelijk is.
Er bestaan ook hulpmiddelen om het gesprek op gang te brengen, zoals werkboeken met vragen en stellingen – bijvoorbeeld Bedrijfsopvolging is een familiezaak. Door gedachten en verwachtingen op papier te zetten, wordt het makkelijker om daarna open te praten.
Op tijd beginnen houdt je opties open
Wat de uitkomst ook wordt, opvolging van een agrarisch ondernemer begint altijd met een eerste gesprek. Niet als verplichting, maar als verkenning. Door op tijd met elkaar te praten, neem je samen verantwoordelijkheid voor het proces. Wie tijdig begint, houdt grip op de toekomst. Je voorkomt verrassingen, creëert rust en behoudt ruimte voor verschillende scenario’s – van overname binnen de familie tot samenwerking met een buitenstaander of een waardige afronding. Het begint allemaal aan tafel: met tijd, aandacht en de wil om elkaar echt te horen.
Op de hoogte blijven?
Benieuwd naar meer klantverhalen, artikelen of nieuws over duurzaamheid en regelgeving vanuit EVO Kompas?
Volg ons dan op Social Media of meld je aan voor de nieuwsbrief
